Rüzgar Türbinleri Nedir? Nasıl Çalışır
Rüzgâr türbinleri, en genel ifadeyle, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye, ardından da elektrik enerjisine dönüştürerek elektrik üretir. Rüzgâr türbinlerinin bir arada bulunduğu, genel bir elektrik üretiminin yapıldığı merkezlere rüzgâr santrali adı verilmektedir.
Rüzgâr türbinlerinin rüzgârın şiddetli estiği yerlerde fazla enerji ürettiği, az estiği yerlerde ise enerji üretimine yetecek kadar rüzgâr enerjisi oluşmadığı düşünülse de bu anlayış doğru değildir. Bilinenin aksine rüzgâr türbinleri belirli rüzgâr hızlarında çalışmaya başlarlar ve dururlar.Rüzgar türbinlerinin yüksek hızlarda dönüp zarar görmemesi için böyle bir koruma yöntemi skala getirilmiştir.
Rüzgar türbinlerinin bölümlerine bakacak olursak genel olarak üç ana parçadan meydana gelmektedir. Bunlar türbinin gövdesini oluşturan uzun bir kule, pervaneler ve nacelledir. Nacellede jeneratör, dişli kutusu gibi birçok küçük parça bulunmaktadır. Pervaneler merkezi bağlantı göbeğine, kule ise yere bağlanır.
Rüzgâr türbinleri dönme eksenine göre iki farklı tipte bulunur: Yatay eksenli ve düşey eksenli rüzgâr türbinleri. Yatay eksenli modelde pervaneler rüzgâr türbinine dik açıdadır. Pervanelerin çalışma prensiplerini yerine getirebilmeleri için yerden oldukça yüksek konumlandırılmaları gerekir bu nedenle türbinlerin kuleleri uzundur. Düşey eksenli modeller rüzgârı her bir taraftan alabilme özelliğine sahiptir. Pervaneler kuleye bombeli bir şekilde bulunur ve daha modern bir görünüme sahiptir. Rüzgâr santrallerinde çoğunlukla yatay eksenli rüzgâr türbinleri bulunur ve genel olarak 3 kanatlıdır.
Rüzgar türbinlerinin çalışma mantığı basit bir şekilde enerji üretiminin başlangıç noktası pervane kanatlarıdır. Belli bir hız skalasında bulunan hava türbinin bulunduğu bölgede hareket ederken türbin kanatları dönmeye başlar. Dev bir rüzgâr gülünü andıran bu kanatların dönmesiyle pervanelerin arkasındaki nacellenin içindeki mekanizma aktif hale gelir. Rüzgârın kinetik enerjisi burada mekanik enerjiye çevrilir ve jeneratöre aktarılır. Jeneratörde depolanan elektrik enerjisi daha sonra uygun voltajlı bir hale dönüştürülerek kullanıma hazır hale gelir.
Rüzgar türbinlerinin avantajlarına gelecek olursak en önemlisi temiz enerjidir. Dışarıya herhangi bir gaz salınımı veya çevre kirliliği oluşturacak bir atığı yoktur. Avantajlarının yanı sıra dezavantajı maliyetli bir enerji türüdür ve sesli bir sistem olduğu için genellikle yerleşim alanlarından uzak yerlere konumlandırılır.